De eerste keer dat ik het nummer ‘You Say’ van Lauren Daigle op de radio hoorde zou ik toch zweren dat het de nieuwste hit van Adele was. Het gebeurt vaker dat zangers en zangeressen hetzelfde klinken. Dat is vooral mooi te zien bij talentenjachten op tv. Als deelnemers fan zijn van een bepaalde zanger of zangeres proberen zij het timbre van de stem over te nemen. De een is daarin succesvoller dan de ander. Ook bij fluitisten hoor je weleens dat zij dezelfde soort klank hebben als hun idool. Vooral fans van James Galway haal je er moeiteloos uit. Ik vind dat een fascinerend fenomeen. Dat volgens mij alles met visualisatie te maken heeft.
Visualisatie en klank
Als kind hoorde ik bij de plaatselijke vereniging weleens fluitisten spelen. Vooral het gebied vanaf de D3 klonk vaak vreselijk. Op een dag maakte ik met mijzelf de afspraak dat ik nooit zo mocht klinken. Een echte strategie had ik niet, maar ik wist in elk geval wat ik koste wat kost wilde voorkomen. Tijdens mijn studie aan het conservatorium heb ik veel naar professionele fluitisten geluisterd. Omdat ik graag een eigen stijl wilde ontwikkelen, heb ik altijd naar veel verschillende fluitisten geluisterd om te voorkomen dat ik een kloon van iemand anders zou worden. Wat ik mooi vond nam ik mee en wat ik niet mooi vond probeerde ik anders te doen. Een beeld hebben van hoe je wilt klinken, helpt je om die bepaalde klank ook echt te bereiken. Ik ben ervan overtuigd dat niets hierin onmogelijk is als je het je maar voor kunt stellen.
Visualisatie en techniek
Sporters passen visualisatie heel bewust toe. Een turner bijvoorbeeld heeft eerst in zijn hoofd precies de beweging uitgedacht en elk detail bekeken in zijn hoofd voordat de beweging ook echt uitgevoerd kan worden. Als musicus hebben wij ook te maken met het onder controle krijgen van spieren. Sommige greepwisselingen zijn ware turnoefeningen. Het is hoorbaar wanneer een speler een technische passage niet helder in zijn of haar hoofd ziet. De passage klinkt dan rommelig of is niet te volgen. Zie je de passage helder in je hoofd en weet je precies welke vinger er op welk moment moet bewegen dan hoort het publiek elke noot. Mijn leerlingen leer ik altijd dat zij ‘elke noot een hand moeten geven’ voordat ze naar de volgende noot gaan.
Visualisatie en moderne speeltechnieken
Bij het spelen van moderne speeltechnieken is visualisatie ook zeer belangrijk. Bijvoorbeeld bij het spelen van harmonics. Als we de greep van de D1 gebruiken om de A2 te laten klinken dan moet je die A2 al horen voordat je de noot speelt. Bij het zingen en spelen moet je een goed beeld hebben van de twee partijen (zingen en spelen), bij het spelen van multiphonics moet je je voor kunnen stellen hoe elke noot afzonderlijk klinkt en bij het leren van circular breathing helpt het als je elke stap helder in je hoofd kunt afspelen.
Ons weinig ontwikkelde of weinig bewust gebruikte voorstellingsvermogen kan onze grootste rem zijn. Maar is die rem er eenmaal af dan is alles mogelijk. Probeer je maar eens voor te stellen hoe dat zou zijn!